De prediking is het hart van de kerkdienst. Hoewel we niet vergeten dat ook in de liederen het Woord tot uitdrukking komt. Maar in protestantse liturgie is de prediking centraal. In het Nieuwe Testament treft ons al de eerste preek: van Petrus op Pinksteren. Ook van Paulus vernemen we van preken in en buiten de synagoge. In de Vroege Kerk werd wekelijks een preek (homilie) gehouden.

Eerder uitzondering

Maar in de loop van de tijd werd het centrum van de eredienst het misoffer, niet de preek. In het midden van de kerk stond het altaar, de kansel stond aan de zijkant. Niet dat de preek geheel verdween, vooral de Predikheren hielden Woorddiensten, vanaf de 13e eeuw, maar dat was uitzondering op de regel. Tot in onze tijd was een preek in de R.-Katholieke Kerk meestal een korte toespraak.

De Reformatie schafte het misoffer af. God roept mensen door het Woord. Christus is het vleesgeworden Woord. Paulus schrijft: ‘Het geloof is uit het gehoor.’

De gekozen tekst of perikoop wordt door de predikant in zijn context bezien. De preek is uitleg en toepassing, gebaseerd op de bestudering van de grondtekst (Hebreeuws en Grieks). Wat staat er precies? Wat betekende dit woord in de tijd van de bijbel? Wat heeft deze tekst ons vandaag te zeggen? Hoe klinkt dit woord in de concrete situaties van ons leven? Wat doet dit woord in onze harten? Wat heeft het te zeggen voor onze samenleving? Gods Waarheid dient geactualiseerd te worden in het heden.

Appèl

De preek doet een appèl op de gemeente, om zich door het Woord te laten leiden, corrigeren, vertroosten, verheugen.

Een dienaar van het Woord, zo genoemd in de protestantse traditie, heet dan ook ‘predikant’. De prediker is een mens onder de mensen en zijn of haar persoonlijke gaven en beperkingen zijn meebepalend voor de wijze van preken. Zijn of haar eigen geloof, vragen, ervaring, enthousiasme mogen en moeten meekomen op de preekstoel!

In deze site kunt u preken vinden die ik in de afgelopen jaren zelf heb gehouden. U bent vrij die te downloaden en te gebruiken, met bronvermelding.